HƯỚNG DẪN CÁC KITÔ HỮU TRONG THẾ GIỚI NGÀY NAY

Martin Schlag biên tập

Hồng Y Peter K.A. Turkson viết Lời Giới thiệu

Đan Phú Thịnh dịch

Linh mục Antôn Nguyễn Ngọc Sơn hiệu đính

English translation Copyright © 2017
The Catholic University of America Press
All rights reserved
Handbook of Catholic social teaching: a guide for Christians in the world today/edited by Martin Schlag; foreword by Peter Cardinal K.A.Turkson.

Nihil Obstat:
Rev. Christopher Begg, S.T.D., Ph.D.
Censor Deputatus

Imprimatur:
Most Rev. Barry C.Knestout
Auxiliary Bishop of Washington

Archdiocese of Washington
December 16,2016

The nihil obstat and the imprimatur are declarations that a book or pamphlet is free of doctrinal or moral error. There is no implication that those who have granted the nihil obstat and the imprimatur agree with the content, opinions or statements expressed therein.

Lm. Phaolô Nguyễn Thành Sang

Lời giới thiệu của Hồng y Peter K.A. Turkson

“Ai không yêu thương người anh em mà họ trông thấy, thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà họ không trông thấy” (1 Gioan 4,20). Cốt lõi đức tin của chúng ta là hai mệnh lệnh của Giới Răn Trọng Nhất (Matthêu 22,35-40 và Máccô 12,28-34) kết nối mật thiết không tách rời nhau. Tin mà không có lòng mến là vô hồn: “Đức tin không có hành động thì quả là đức tin chết” (Giacôbê 2,17). Và có lẽ giáo huấn hùng hồn nhất Đức Giêsu từng đưa ra vẫn là dụ ngôn Người Samari nhân hậu (Luca 10,25-37).

Ta được truyền cảm hứng, được đánh động, nhưng ta sẽ làm gì? Làm thế nào để ta có thể ứng đáp tốt nhất?

Từ kinh nghiệm đức tin của cộng đồng, Giáo hội tuôn chảy những hệ quả xã hội của Thánh Kinh, của Phúc Âm. Qua các thời đại, được truyền cảm hứng từ đức tin và đức mến, các người nam nữ thánh thiện, các giáo phận, các phong trào trong Giáo hội và các dòng tu đã thực hiện mọi hình thức phục vụ người nghèo và người cơ nhỡ, bao gồm các tù nhân và người tị nạn, người bệnh và người hấp hối, khách hành hương,người nô lệ và nhiều người khác.

Bằng phương thế này, Thánh Gioan Phaolô II nhấn mạnh: “Kitô giáo phải được thể hiện trong cuộc sống hằng ngày và định hướng việc canh tân thực tại xã hội. Trách nhiệm của nhân loại và của người Kitô hữu cần được thực hiện tại những nơi này: trong gia đình và trong Giáo hội, trong công việc và trong chính trị”.

Trong kỷ nguyên hiện đại, Giáo hoàng Lêô XIII là người đầu tiên chính thức khai mở Giáo huấn Xã hội Công giáo, điều này giúp cho đức tin và truyền thống của ta ảnh hưởng đến những hoàn cảnh thay đổi và đầy thách thức của xã hội hiện đại.

Là ngôn ngữ của đức-tin-trong-hành-động, của suy tư và lý trí, bắt nguồn trong Thánh Kinh và trong đối thoại với các khoa học nhân văn, Giáo huấn Xã hội của Giáo hội đưa ra những hướng dẫn đáng tin cậy, được xây dựng trên nền tảng suy tư và sự khôn ngoan thực tiễn, tích lũy qua nhiều thế kỷ. Cuộc sống của những người nam người nữ đã cung cấp cho thế giới nhiều mẫu gương thực tế về tình yêu Kitô giáo. Các mục tử và các nhà thần học đã đưa ra những ý tưởng và lời khuyên về bản chất của mối tương giao Kitô giáo trong đời sống xã hội. Trong nhiều thế kỷ, Giáo hội đã phải giải quyết nhiều vấn đề cấp bách: quyền của người lao động, các tệ nạn của chế độ chuyên chính, việc coi thường phẩm giá và quyền con người trên diện rộng, sự tấn công của mô hình kỹ trị, các cuộc khủng hoảng kinh tế và tài chính, sự huỷ hoại môi trường tự nhiên, nạn buôn người và di cư cưỡng bách, và biết bao vấn đề khác.

Quyển Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội bàn luận nhiều vấn đề như thế, và điều này làm cho quyển Tóm lược trở thành một tài liệu tham khảo rất hữu ích cho bất cứ ai muốn biết sứ điệp xã hội Kitô giáo. Tuy nhiên, vì độ dài của sách và sự phức tạp không thể tránh khỏi của một số đoạn văn, những người bắt đầu tìm hiểu về Học thuyết Xã hội của Giáo hội có thể cảm thấy nản lòng. Thêm vào đó, kể từ khi sách ra mắt năm 2004, đã có những Thông điệp mới và các tài liệu khác xứng đáng có chỗ trong bất kỳ bản tóm lược nào về Giáo huấn Xã hội của Giáo hội. Điều này phản ánh thực tế rằng các chủ đề và thách thức mới liên tục xuất hiện và đòi hỏi một câu trả lời bắt nguồn từ đức tin.

Do đó, tôi vui mừng thấy Giáo sư Martin Schlag xuất bản cuốn Cẩm nang Giáo huấn Xã hội Công giáo này. Đó là một catependium, theo nghĩa là cẩm nang tóm tắt quyển Tóm lược, trong khi vẫn giữ được toàn bộ nội dung của quyển Tóm lược (…pendium) và áp dụng cách tiếp cận hỏi-đáp trong việc dạy giáo lý (cate…) vốn tỏ ra rất hiệu quả. Điều này giúp phần trình bày trở nên thân thiện và dễ tiếp cận chocác người trẻ cũng như các người khác.

Là nhà tư vấn cho Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hoà bình, Đức ông Martin Schlag đã chứng kiến ​​một số cuộc tranh luận trong hội đồng của chúng tôi và vẫn giữ liên lạc mật thiết với chúng tôi trong khi viết cuốn sách. Điều này đặc biệt quan trọng để đưa tin đối với các tài liệu mới và các chủ đề mới mà quyển Tóm lược 2004 đã không bàn tới. Các bàn luận về những điều này nằm trong “các chủ đề đặc biệt”. Tôi hy vọng catependium này sẽ được tiếp nhận rộng rãi và đến với nhiều người trên khắp thế giới. Tuy nhiên, quan trọng nhất, tôi hy vọng và cầu nguyện rằng nội dung của nó sẽ lay động nhiều trái tim để đáp lại những khuấy động của Chúa Thánh Thần, và mở lòng chúng ta trước các nhu cầu của các anh chị em chúng ta và của Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta.

Lời nói đầu

Vào Ngày Phán xét Chung, Chúa sẽ hỏi ta đã làm những gì cho người nghèo, người đói, người bệnh và người mình trần không có gì mặc, những người trong ngục tù và những người không nhà không cửa. Bạn đang cầm trên tay không phải là một cuốn cẩm nang có tính học thuật, mà là một cuốn cẩm nang cho cuộc sống của bạn trong đời. Các Kitô hữu trong suốt nhiều thế kỷ đã tìm cách thực hiện mệnh lệnh yêu người lân cận của Đức Kitô, và theo thời gian, Giáo hội đã biên soạn một Giáo huấn Xã hội để hỗ trợ chúng ta trong nhiệm vụ tuyệt vời này. Tuy nhiên, giáo lý này không thể chỉ nằm trên bình diện lý thuyết. Tôi thách các bạn hãy tiếp cận cuốn sách này như một cuộc tra vấn lương tâm, suy tư về những gì cuốn sách bao hàm và ý nghĩa của cuốn sách đối với cuộc sống của bạn: Làm thế nào tôi có thể sống sứ điệp bác ái tích cực của Đức Kitô? Những lời của Người có ý nghĩa gì đối với tôi ở đây và bây giờ? Đức Giêsu sẽ làm gì nếu Người ở vào vị trí của tôi?

Công việc biên soạn một Giáo huấn Xã hội cho toàn thế giới là công việc chẳng hề dễ dàng chút nào. Các khác biệt vùng miền, và thậm chí còn khác biệt nhiều hơn nữa giữa các lục địa, quả là đáng kể. Dân chúng ở một số vùng trên thế giới đang gánh chịu nạn đói kém và suy dinh dưỡng, trong khi ở những nơi khác người ta có đủ mọi thứ của cải vật chất, nhưng vẫn cảm thấy không hạnh phúc. Ở một số nước, Kitô hữu bị bách hại và chém giết, trong khi ở các nước khác có tự do tôn giáo, một số Kitô hữu lại không thực hiện các quyền chính trị và tích cực tham gia sinh hoạt xã hội. Khỏi cần nói, bản liệt kê các khác biệt có thể kéo dài. Mặc dù thừa nhận những khác biệt này, Giáo hội, qua các thế kỷ, qua nhiều kinh nghiệm đau đớn, đã khai sáng một số nguyên tắc áp dụng cho mọi xã hội: nhân phẩm, công ích, liên đới và bổ trợ. Giáo hội vận dụng các nguyên tắc để sinh hoa kết quả càng nhiều càng tốt trong đời sống xã hội, các thực tại này đều được các khoa học xã hội nghiên cứu và mô tả.

Trong bài phát biểu kết luận trong khoá họp cuối cùng của Công đồng Vatican II, Chân phước Phaolô VI đã mô tả linh đạo của Công đồng với “câu chuyện cũ về người Samari nhân hậu”, là “mô hình linh đạo của Công đồng”. Trong Công đồng, Giáo hội đã hướng về nhân loại và nhu cầu của nó với “sự cảm thông vô biên” và “có thể nói, Giáo hội tuyên bố mình là tôi tớ của nhân loại”, đề xuất một “nềnnhân bản mới” tập trung vào Thiên Chúa Cha, Chúa Kitô và Chúa Thánh Thần. Đây chính là nền nhân bản Kitô giáo hay nền nhân bản toàn diện mà Giáo huấn Xã hội của Giáo hội khởi xướng.

Hiến chế Mục vụ của Công đồng Vatican II, Gaudium etSpes, là một sự thể hiện nổi bật của nền nhân bản Kitô giáo mới này. Trong đó, Giáo hội bước vào cuộc đối thoại với thế giới. Trong một cuộc đối thoại, cả hai bên cho và nhận. Giáo hội chấp nhận và chào đón các giá trị, mục tiêu và thành tựu của hoạt động con người trên thế giới. Đồng thời, Giáo hội cung cấp cho thế giới ánh sáng của Lời Chúa, trong đó ý nghĩa và cảm thức về toàn bộ thực tại trở nên dễ hiểu. Không có Thiên Chúa chung cục con người trở thành vô nhân đạo. Chúng ta không thể xây dựng một xã hội xứng đáng với con người mà không có Thiên Chúa, vì các chế độ vô thần của thế kỷ XX đã được minh chứng một cách đau đớn. Đó là lý do tại sao Giáo hội không bao giờ có thể làm gián đoạn hoặc khước từ cuộc đối thoại này.

Sự phân chia thành các nguyên tắc chung và các vấn đề cụ thể làm thành cấu trúc của Gaudium et Spes cũng như của Quyển Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội. Quyển Tóm lược đã theo cấu trúc của Gaudium et Spes (GS) trong các chủ đề các chương ở phần thứ hai: gia đình, lao động, đời sống kinh tế và chính trị, hoà bình, sinh thái, v.v. Do đó, chúng ta có thể áp dụng cho Quyển Tóm lược (và cả tóm tắt về nó trong quyển sách này) lời giải thích được Công đồng đưa ra về Hiến chế Mục vụ: chủ đề được mô tả trong phần thứ hai, phần cụ thể được tạo thành từ các yếu tố đa dạng. Một số yếu tố có giá trị vĩnh viễn; những yếu tố khác chỉ có giá trị tạm thời. Do đó, hiến chế phải được giải thích theo các quy tắc chung của diễn giải thần học. Các người diễn giải phải ghi nhớ các tình huống có thể thay đổi mà chủ đề, do bản chất của nó, liên quan đến.

Quyển Tóm lược được xuất bản năm 2004 và kể từ đó đã được dịch sang hơn ba mươi ngôn ngữ. Nó đã được chứng minh là một công cụ mục vụ hữu ích để truyền bá Giáo huấn Xã hội của Giáo hội. Đức Giáo hoàng Phanxicô đã nhiều lần đề cập đến quyểnTóm lược là một sách hướng dẫn đáng tin cậy, và nó đã được đưa vào thư viện tài nguyên website Vatican trong số các văn bản căn bản của Huấn quyền. Để làm cho các nội dung của sách dễ tiếp cận hơn, chúng tôi cung cấp ở đây một bản tóm tắt dưới dạng giáo lý. Chúng tôi cũng đã bao gồm các tài liệu mới về Giáo huấn Xã hội của các Giáo hoàng. Các chương và nội dung của chúng theo đúng các chương của quyển Tóm lược. Đồng thời, chúng tôi đã cố gắng tóm tắt văn bản và viết lại câu văn để làm cho nó dễ hiểu hơn đối với nhiều đối tượng, Kitô hữu và người ngoài Kitô giáo. Điều này trong một số trường hợp có nghĩa là thay đổi thứ tự các đoạn được trình bày trong quyểnTóm lược. Thông qua dự án của chúng tôi, chúng tôi hy vọng sẽ thực hiện được mong muốn của Thánh Gioan Phaolô II, là hình thành được một tài liệu đáp ứng các nhu cầu đặc biệt của châu Mỹ: “sẽ rất hữu ích khi có một bản tổng lược hoặc tổng hợp về Học thuyết Xã hội Công giáo, bao gồm cả một ‘Giáo lý’, sẽ cho thấy mối liên hệ giữa nó và việc tân Phúc Âm”. Chúng tôi cũng rất biết ơn Thánh Josemaría, người có mối liên kết mật thiết với các tổ chức học thuật nơi chúng tôi hoạt động và người luôn mong muốn có một quyển giáo lý đặt ra các quyền và bổn phận xã hội của các Kitô hữu.

Trong cương vị biên tập viên, tôi xin cảm ơn Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hoà bình, Chủ tịch của Hội đồng là Hồng y Peter K.A. Turkson, Tiến sĩ Flaminia Giovanelli và cha Michael Czerny vì sự ủng hộ không ngừng của các vị đối với dự án này. Tôi cảm ơn Nhà Xuất bản Đại học Công giáo Hoa Kỳ, đặc biệt là John B. Martino và Gregory Black vì công việc sửa chữa chính xác của họ, và tôi cũng xin cảm ơn CCD và USCCB đã cho phép trích dẫn New American Bible và bản dịch tiếng Anh của quyển Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội. (Xin lưu ý rằng, khi Thánh Kinh được trích dẫn trong quyển Tóm lược hoặc tài liệu khác của Giáo hội, chúng tôi sử dụng bản dịch được tìm thấy trong tài liệu, không phải bản NAB). Trong toàn bộ văn bản của chúng tôi, các chữ in nghiêng ban đầu được tìm thấy trong quyển Tóm lược đã được bỏ đi và cách viết hoa cho từ đầu tiên của câu đã bị thay đổi mà không cần ghi chú. Chính tả cũng đã được điều chỉnh thành tiếng Anh chuẩn Hoa Kỳ. Tôi gửi lời cảm ơn tới các đồng nghiệp Arturo Bellocq, Gregorio Guitián và Jennifer E. Miller vì đã viết các chương, và cả Pau Agulles, Antonio Malo, Norberto González và Tebaldo Vinci-guerra vì những đóng góp của các vị. Một lời tri ân rất đặc biệt dành cho Elizabeth Reichert: không chỉ đóng góp bằng bài viết cho nhiều phần, nếu không có sự kiên nhẫn và cần mẫn biên tập của bà, cuốn sách này sẽ không bao giờ được hoàn thành.

Martin Schlag
Rôma, ngày 1 tháng 5 năm 2016, lễ Thánh Giuse Thợ

Các chữ viết tắt

Dẫn nhập: Hướng tới một nền Nhân bản Kitô giáo

MARTIN SCHLAG

1. Giáo huấn Xã hội của Giáo hội là gì?

Giáo huấn Xã hội của Giáo hội áp dụng Phúc Âm vào cuộc sống của ta trong xã hội. Là con người và là Kitô hữu, ta có trách nhiệm về thế giới trong đó ta đang sống, về phúc lợi của những người cùng chia sẻ hành tinh này với ta và về phương cách ta tổ chức xã hội. Đức tin Kitô giáo có một chiều kích xã hội. Bàn về Phán xét Chung, Đức Giêsu nói rằng ta sẽ bị phán xét bởi các công việc xã hội của chúng ta (x. Mt 25,31-46). Điều này đã khiến các Kitô hữu phải suy nghĩ về trách nhiệm xã hội của họ. Được thúc đẩy bởi nhiệm vụ này, các mục tử của Giáo hội đã phát triển các nguyên tắc hướng dẫn cho Giáo huấn Xã hội của Giáo hội.

Giáo huấn bao gồm các văn kiện được phát hành chủ yếu do các Giáo hoàng, nhưng cũng do các Hội đồng Giám mục bàn về hậu quả của đức tin đối với cuộc sống của chúng ta trong xã hội. Giáo huấn Xã hội của Giáo hội là một bộ phận trong giáo huấn chính thức của Giáo hội Công giáo.

Ngoài ra còn có “tư tưởng xã hội Công giáo”, một quan niệm rộng lớn hơn, bao gồm suy tư của các nhà thần học, các giáo dân khác và những người hoạt động trong lĩnh vực xã hội. (TLHT 7-10)

2. Quyển Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội là gì?

Như tiêu đề cho thấy, quyển Tóm lược cung cấp một cái nhìn tổng quan hoặc bộ khung hoàn chỉnh về Giáo huấn Xã hội Công giáo. Văn kiện có mục đích dùng để đào tạo, phân định luân lý, truyền cảm hứng và hướng dẫn về hoạt động xã hội. Nói tóm lại, quyển Tóm lược tóm tắt và giải thích Giáo huấn Xã hội của Giáo hội, giúp mọi người có thể tiếp cận giáo huấn. (TLHT 8-10)

3. Có phải mọi thứ trong quyển Tóm lược (và do đó cũng như trong cuốn sách này) có cùng sức thuyết phục hoặc tầm quan trọng như nhau không?

Không. Quyển Tóm lược tham khảo các văn bản quan trọng theo các cấp độ giáo quyền khác nhau. Có những văn kiện công đồng và các Thông điệp, nhưng cũng có những diễn từ và văn kiện của giáo hoàng các phòng ban của Toà Thánh. “Trong Học thuyết Xã hội của Giáo hội có thể tìm thấy những nguyên tắc để suy tư, những tiêu chuẩn để phán đoán và những chỉ dẫn để hành động chung là bước đầu để thăng tiến một nền nhân bản toàn diện và liên đới” (TLHT 7). Nhiệm vụ của mỗi Kitô hữu là áp dụng các nguyên tắc và tiêu chuẩn này vào hoàn cảnh cụ thể trong cuộc sống của mình để tiếp cận với tinh thần Phúc Âm. Trong quá trình này, điều quan trọng là phải xét thấy rằng thời điểm khác nhau và sự thay đổi hoàn cảnh xã hội sẽ đòi hỏi phải đổi mới tư duy về các vấn đề khác nhau,nhằm đọc ra được và đáp ứng các dấu hiệu mới của thời đại, trong khi vẫn trung thành với những nguyên tắc trường tồn của đức tin. (TLHT 7-9)

4. Nền nhân bản Kitô giáo là gì?

Nền nhân bản Kitô giáo là sự đóng góp của đức tin Kitô giáo vào hạnh phúc trên trái đất, chứ không chỉ trên thiên đàng, và cho sự phát triển của mỗi người nam nữ, cộng đồng của họ, và xã hội nói chung. Giáo hội đề nghị “một nền nhân bản phù hợp với những tiêu chuẩn trong kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa trong lịch sử, một nền nhân bản toàn diện và liên đới có thể tạo ra một trật tự xã hội, kinh tế và chính trị mới, đặt nền tảng trên phẩm giá và tự do của mỗi con người; trật tự ấy phải được khai sinh trong hoà bình, công lý và liên đới” (TLHT 19). (TLHT 18-19)

Bài này đã được xem 1014 lần!