Các biểu tượng về Hội Thánh (753-757)

753. 781, 789

Trong Thánh Kinh, chúng ta gặp nhiều hình ảnh và biểu tượng có tương quan mật thiết với nhau, được Mặc Khải dùng để nói về mầu nhiệm khôn lường của Hội Thánh. Các hình ảnh trong Cựu ước đều là những biến thể của một ý tưởng căn bản, ý tưởng về “dân Thiên Chúa.” Trong Tân Ước,₁₂₉ tất cả những hình ảnh này có một tâm điểm mới là Đức Ki-tô, Đấng trở thành “Đầu” của dân này,₁₃₀ một dân từ nay là Thân Thể của Người. Chung quanh tâm điểm đó, những hình ảnh được tổng hợp “rút ra hoặc từ đời sống chăn nuôi hay trồng trọt, hoặc từ việc xây dựng, hoặc từ đời sống gia đình và hôn nhân.”₁₃₁

754. 857

“Quả thật, Hội Thánh là chuồng chiên mà cửa vào duy nhất và cần thiết của chuồng chiên đó là Đức Ki-tô.₁₃₂ Hội Thánh cũng là đàn chiên mà chính Thiên Chúa đã tiên báo Ngài sẽ là mục tử của đàn chiên đó,₁₃₃ và những con chiên của đàn ấy, tuy do các mục tử phàm nhân chăn dắt, nhưng luôn được dẫn dắt và nuôi dưỡng bởi chính Đức Ki-tô, vị Mục tử nhân lành và Thủ lãnh các mục tử,₁₃₄ Đấng đã hiến mạng sống mình cho các con chiên₁₃₅.”₁₃₆

755. 795

“Hội Thánh là thửa ruộng, hay cánh đồng của Thiên Chúa.₁₃₇ Trong cánh đồng đó, mọc lên cây ôliu cổ thụ mà gốc rễ thánh là các Tổ phụ, và nơi cây này, sự giao hòa giữa những người Do-thái và các dân ngoại đã được và sẽ được thực hiện.₁₃₈ Hội Thánh được Nhà Làm Vườn thiên quốc trồng như một cây nho được tuyển chọn.₁₃₉ Đức Ki-tô là cây nho thật, ban sức sống và sự sinh sôi nảy nở các ngành, tức là chúng ta, những kẻ được ở trong Người nhờ Hội Thánh, và không có Người, chúng ta không thể làm gì được₁₄₀.”₁₄₁

756. 797, 857, 1045

“Hội Thánh cũng thường được gọi là tòa nhà của Thiên Chúa.₁₄₂ Chính Chúa đã tự ví Người như viên đá mà các thợ xây nhà loại bỏ, nhưng đã trở nên viên đá góc tường (Mt 21,42 và ss; Cv 4,11; 1 Pr 2,7; Tv 118,22). Trên nền móng này, Hội Thánh được xây dựng bởi các Tông Đồ₁₄₃ và nhờ nền móng này Hội Thánh có được sự vững vàng và kết cấu. Tòa nhà này được gọi bằng nhiều tên khác nhau: nhà Thiên Chúa₁₄₄ nơi gia đình của Ngài cư ngụ, chỗ ở của Thiên Chúa trong Thần Khí,₁₄₅ lều của Thiên Chúa giữa loài người,₁₄₆ và nhất là Đền thánh, được tượng trưng bằng các đền thánh bằng đá được các Thánh Giáo phụ ca tụng, và trong phụng vụ được so sánh, một cách không phải vô lý, với Thành thánh, là Giê-ru-sa-lem mới. Quả thật, ở trần gian này, chúng ta như những viên đá sống động được sử dụng để xây nên Thành thánh đó.₁₄₇ Ông Gio-an đã chiêm ngưỡng Thành thánh đó từ trời, từ nơi Thiên Chúa mà xuống trong cuộc canh tân trần gian, ‘sẵn sàng như tân nương trang điểm để đón tân lang’ (Kh 21,1-2).”₁₄₈

757. 507, 796, 1616

“Hội Thánh cũng được gọi là ‘thành Giê-ru-sa-lem trên trời’, và ‘Mẹ chúng ta’ (Gl 4,26);₁₄₉ được mô tả như Hiền Thê tinh tuyền của Con Chiên không tì ố,₁₅₀ được Đức Ki-tô ‘yêu thương và hiến mình để thánh hóa’ (Ep 5,25-26), được Người kết hợp bằng một giao ước bất khả tiêu hủy, và được Người ‘nuôi nấng và chăm sóc’ không ngừng (Ep 5,29).”₁₅₁

II. Nguồn gốc, nền tảng và sứ vụ của Hội Thánh (758-769)

758. 257

Để tìm hiểu mầu nhiệm Hội Thánh, trước hết cần phải suy tư về nguồn gốc của Hội Thánh trong kế hoạch của Ba Ngôi Chí Thánh rồi việc Hội Thánh được hình thành dần dần trong lịch sử.

Một kế hoạch xuất phát từ trái tim của Chúa Cha (759)

759. 293, 1655

“Chúa Cha hằng hữu, bởi kế hoạch hoàn toàn tự do và bí nhiệm do sự khôn ngoan và nhân hậu của Ngài, đã tạo dựng trần gian, đã quyết định nâng người ta lên cho tham dự đời sống thần linh”, Ngài kêu gọi mọi người tới đời sống đó trong Con của Ngài. “Ngài đã quyết định tập họp những người tin vào Đức Ki-tô thành Hội Thánh thánh thiện.” “Gia đình” này “của Thiên Chúa” được thiết lập và từng bước được hình thành qua các giai đoạn của lịch sử nhân loại theo sự an bài của Chúa Cha: Thật vậy, “Hội Thánh đã được hình dung trước, từ lúc khởi đầu trần gian, được chuẩn bị một cách kỳ diệu trong lịch sử dân Ít-ra-en và trong Giao Ước cũ, được thiết lập trong thời đại cuối cùng, được tỏ hiện bằng việc Thần Khí được tuôn đổ, và sẽ được hoàn tất cách vinh hiển vào lúc tận thế.”₁₅₂

Hội Thánh được hình dung trước, từ lúc khởi đầu trần gian (760)

760. 294, 309

Các Ki-tô hữu thời sơ khai cho rằng: “Trần gian đã được tạo dựng vì Hội Thánh.”₁₅₃ Thiên Chúa đã tạo dựng trần gian để trần gian được hiệp thông vào đời sống thần linh của Ngài, sự hiệp thông này được thực hiện qua việc “triệu tập” người ta trong Đức Ki-tô, và “sự triệu tập” này là Hội Thánh. Hội Thánh là mục đích của mọi sự,₁₅₄ và cả những thăng trầm đau thương, như việc các thiên thần sa ngã và loài người phạm tội, đã chẳng được Thiên Chúa cho phép xảy ra nếu như đó không là cơ hội và phương thế để biểu dương toàn thể sức mạnh của cánh tay Ngài, toàn thể mức độ của tình yêu Ngài muốn dành cho trần gian:

“Quả vậy, cũng như ý muốn của Thiên Chúa là một công trình, và công trình đó có tên là trần gian, thì cũng vậy, ý định của Ngài là cứu độ loài người, và công trình cứu độ ấy có tên là Hội Thánh.”₁₅₅

Hội Thánh được chuẩn bị trong Giao Ước Cũ (761-762)

761. 55

Việc tập họp dân Thiên Chúa bắt đầu ngay từ lúc tội lỗi phá hủy sự hiệp thông giữa con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau. Việc tập họp Hội Thánh là như sự phản ứng của Thiên Chúa trước cảnh hỗn độn do tội lỗi gây ra. Công cuộc tái hợp âm thầm này được thực hiện giữa lòng tất cả các dân tộc: “Hễ ai kính sợ Thiên Chúa và ăn ngay ở lành, thì dù thuộc bất cứ dân tộc nào, cũng đều được Ngài tiếp nhận” (Cv 10,35).₁₅₆

762. 122, 522, 60, 64

Việc chuẩn bị xa cho cuộc tập họp dân Thiên Chúa bắt đầu bằng ơn gọi của ông Áp-ra-ham, Thiên Chúa hứa cho ông trở thành cha tương lai của một dân tộc vĩ đại.₁₅₇ Việc chuẩn bị gần bắt đầu bằng việc tuyển chọn Ít-ra-en làm dân Thiên Chúa.₁₅₈ Nhờ việc được tuyển chọn, Ít-ra-en phải là dấu chỉ cuộc tập họp trong tương lai gồm tất cả các dân tộc.₁₅₉ Nhưng các Tiên tri tố cáo Ít-ra-en đã phản bội Giao ước và đã hành xử như một gái điếm.₁₆₀ Các ngài loan báo một Giao Ước mới và vĩnh cửu.₁₆₁ “Giao ước mới này, chính Đức Ki-tô đã thiết lập.”₁₆₂

Hội Thánh được Đức Ki-tô thiết lập (763-766)

763. 541

Chúa Con là Đấng thực hiện kế hoạch cứu độ của Chúa Cha vào lúc thời gian đến hồi viên mãn: đó là lý do Người được sai đến.₁₆₃ “Chúa Giê-su đã khởi đầu Hội Thánh của Người bằng việc rao giảng Tin Mừng, nghĩa là rao giảng Nước Thiên Chúa ngự đến, Nước đã được hứa trong Thánh Kinh từ nhiều thế kỷ.₁₆₄ Để chu toàn ý Chúa Cha, Đức Ki-tô đã khai mạc Nước Trời nơi trần thế. Hội Thánh là Nước của Đức Ki-tô đã hiện diện trong mầu nhiệm.₁₆₅

764. 543, 1691, 2558

“Quả thật, Nước Thiên Chúa sáng tỏ trước mặt mọi người trong lời nói, hành động và sự hiện diện của Đức Ki-tô.”₁₆₆ Ai đón nhận lời của Chúa Giê-su là đón nhận “chính Nước Thiên Chúa.”₁₆₇ Mầm mống và điểm khởi đầu của Nước Thiên Chúa là “một đoàn chiên nhỏ bé” (Lc 12,32), gồm những người được Chúa Giê-su đến triệu tập quanh Người và chính Người là mục tử của họ.₁₆₈ Những người đó họp thành gia đình đích thực của Chúa Giê-su.₁₆₉ Những ai Người đã quy tụ quanh Người, Người đã dạy cho họ một “cách hành động” mới, và cả một kinh nguyện riêng.₁₇₀

765. 610, 551

Chúa Giê-su đã thiết lập cho cộng đoàn của Người một cơ cấu tồn tại cho tới khi Nước Thiên Chúa được hoàn thành trọn vẹn. Trước hết, Người tuyển chọn nhóm Mười Hai với ông Phê-rô làm thủ lãnh.₁₇₁ Những vị này, đại diện cho mười hai chi tộc Ít-ra-en,₁₇₂ là những tảng đá nền móng của Giê-ru-sa-lem mới.₁₇₃ Nhóm Mười Hai₁₇₄ và các môn đệ khác₁₇₅ được tham dự vào sứ vụ của Đức Ki-tô, vào quyền năng của Người, và cả số phận của Người.₁₇₆ Bằng tất cả các hành động này, Đức Ki-tô chuẩn bị và xây dựng Hội Thánh của Người.

766. 813, 860, 1340, 617, 478

Nhưng Hội Thánh được sinh ra một cách chủ yếu từ việc hiến thân trọn vẹn của Đức Ki-tô để cứu độ chúng ta, việc hiến thân ấy được thể hiện trước trong việc thiết lập bí tích Thánh Thể và được thực hiện trên thập giá. “Sự khởi đầu và tăng trưởng của Hội Thánh được đánh dấu bằng việc máu và nước trào ra từ cạnh sườn rộng mở của Chúa Giê-su bị đóng đinh trên thập giá.”₁₇₇ “Chính từ cạnh sườn của Đức Ki-tô yên nghỉ trên thập giá đã phát sinh bí tích kỳ diệu là toàn thể Hội Thánh.”₁₇₈ Như bà E-và được tạo ra từ cạnh sườn của ông A-đam, thì cũng vậy, Hội Thánh được sinh từ trái tim bị đâm thâu của Đức Ki-tô chết trên thập giá.₁₇₉

Hội Thánh – được tỏ hiện bởi Chúa Thánh Thần (767-768)

767. 731, 849

“Vậy sau khi công trình mà Chúa Cha trao cho Chúa Con thực hiện nơi trần thế đã được hoàn tất, thì Chúa Thánh Thần được sai đến vào ngày lễ Ngũ Tuần, để Ngài thánh hóa Hội Thánh một cách liên lỉ.”₁₈₀ Lúc đó “Hội Thánh được tỏ hiện một cách công khai trước mặt dân chúng, và Tin Mừng bắt đầu được truyền bá cho muôn dân qua việc rao giảng.”₁₈₁ Bởi vì là “cuộc triệu tập” mọi người đến với ơn cứu độ, nên tự bản chất của mình, Hội Thánh có tính chất thừa sai, được Đức Ki-tô sai đến với mọi dân tộc để làm cho họ thành môn đệ.₁₈₂

768. 541

Chúa Thánh Thần “dạy dỗ và hướng dẫn Hội Thánh bằng nhiều hồng ân theo phẩm trật và theo đặc sủng”,₁₈₃ để Hội Thánh thực hiện sứ vụ của mình. “Từ đó, được trang bị bằng các hồng ân của Đấng Sáng Lập và trong khi trung thành tuân giữ các giới luật của Người về bác ái, khiêm nhường và từ bỏ, Hội Thánh lãnh nhận sứ vụ loan báo và thiết lập Nước của Đức Ki-tô và của Thiên Chúa nơi mọi dân tộc, và tạo thành mầm mống và điểm khởi đầu của Nước này trên trái đất.”₁₈₄

Hội Thánh – được hoàn tất trong vinh quang (769)

769. 671, 2818, 675, 1045

“Hội Thánh… sẽ chỉ được hoàn tất trong vinh quang thiên quốc”,₁₈₅ trong cuộc Ngự đến vinh hiển của Đức Ki-tô. Cho đến ngày đó, “Hội Thánh vẫn tiến bước trên đường lữ thứ giữa những cuộc bách hại của thế gian và những ơn an ủi của Thiên Chúa.”₁₈₆ Nơi trần thế, Hội Thánh biết mình đang ở chốn lưu đày, đang trên đường lữ thứ xa cách Chúa,₁₈₇ Hội Thánh khao khát cuộc ngự đến trọn vẹn của Nước Thiên Chúa, khao khát “giờ sẽ được kết hợp cùng Vua của mình trong vinh quang.”₁₈₈ Sự hoàn tất của Hội Thánh, và qua đó, sự hoàn tất của trần gian trong vinh quang sẽ chỉ xảy ra sau nhiều thử thách lớn lao. Chỉ khi đó “mọi người công chính từ ông A-đam, ‘từ ông A-ben người công chính cho đến người được tuyển chọn cuối cùng’ sẽ được quy tụ trong Hội Thánh phổ quát bên cạnh Chúa Cha.”₁₈₉

III. Mầu nhiệm Hội Thánh (770-776)

770. 812

Hội Thánh sống trong lịch sử, nhưng đồng thời siêu việt trên lịch sử. “Chỉ tâm trí được soi sáng bởi đức tin”₁₉₀ mới có thể nhận ra trong thực tại hữu hình của Hội Thánh một thực tại thiêng liêng mang sự sống thần linh.

Hội Thánh – vừa hữu hình vừa thiêng liêng (771)

771. 827, 1880, 954

“Đức Ki-tô, Đấng Trung Gian duy nhất, đã thiết lập và không ngừng nâng đỡ Hội Thánh của Người, một cộng đoàn đức tin, đức cậy và đức mến, như một cơ cấu hữu hình nơi trần thế, qua Hội Thánh đó Người ban phát chân lý và ân sủng cho mọi người.” Hội Thánh đồng thời:

– “vừa là một xã hội… có tổ chức theo phẩm trật, vừa là Thân Thể mầu nhiệm của Đức Ki-tô”;

– “vừa là một tập thể hữu hình vừa là một cộng đoàn thiêng liêng”;

– “vừa là một Hội Thánh được phong phú bởi những của cải trần thế vừa là một Hội Thánh được phong phú bởi những của cải thiên quốc.”

Các chiều kích trên đồng thời “cấu thành một thực tại phức hợp duy nhất, kết hợp hai yếu tố nhân loại và thần linh”:₁₉₁

“Hội Thánh có đặc điểm là vừa mang tính nhân loại vừa mang tính thần linh, vừa hữu hình vừa hàm chứa những thực tại vô hình, vừa nhiệt thành trong hành động vừa siêu thoát trong chiêm niệm, vừa hiện diện trong trần gian vừa xa lạ với trần gian; tuy nhiên, trong Hội Thánh, yếu tố nhân loại quy hướng về yếu tố thần linh và tùy thuộc vào đó; yếu tố hữu hình quy hướng về yếu tố vô hình; yếu tố hoạt động quy hướng về yếu tố chiêm niệm, và hiện tại quy hướng về thành đô tương lai mà chúng ta đang tìm kiếm.”₁₉₂

“Ôi thật khiêm cung! Ôi thật cao trọng! Lều tạm bằng gỗ tùng và thánh điện của Thiên Chúa, lều tạm trần thế và cung điện thiên quốc; ngôi nhà bằng đất sét và lâu đài hoàng gia; thân thể của sự chết và đền thờ của ánh sáng; và sau cùng, đối tượng bị khinh miệt bởi những kẻ kiêu căng, và hiền thê của Đức Ki-tô! Tôi đen nhưng tôi đẹp, hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem: mặc dầu lao động và đau khổ của cuộc lưu đày lâu dài làm nàng xanh xao, nhưng nàng lại được trang điểm bằng vẻ đẹp thiên quốc.”₁₉₃

Hội Thánh – mầu nhiệm hợp nhất người ta với Thiên Chúa (772-773)

772. 518, 796

Trong Hội Thánh, Đức Ki-tô hoàn thành và mặc khải mầu nhiệm riêng của Người như mục đích của kế hoạch của Thiên Chúa: “quy tụ muôn loài trong trời đất dưới quyền một thủ lãnh là Đức Ki-tô” (Ep 1,10). Thánh Phao-lô gọi cuộc kết hợp phu phụ của Đức Ki-tô với Hội Thánh là “một mầu nhiệm cao cả” (Ep 5,32). Bởi vì được kết hợp với Đức Ki-tô như với Phu Quân của mình,₁₉₄ nên chính Hội Thánh cũng trở thành một mầu nhiệm.₁₉₅ Khi chiêm ngắm mầu nhiệm nơi Hội Thánh, thánh Phao-lô đã thốt lên: “Đức Ki-tô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng đạt tới vinh quang” (Cl 1,27).

773. 671, 972

Trong Hội Thánh, sự hiệp thông này giữa người ta với Thiên Chúa nhờ đức mến “không bao giờ mất được” (1 Cr l3,8) là mục đích chi phối tất cả những gì là phương tiện bí tích gắn liền với thế giới đang qua đi này.₁₉₆ “Toàn bộ cơ cấu của Hội Thánh đều hướng về sự thánh thiện của các chi thể của Đức Ki-tô. Sự thánh thiện ấy lại được xác định theo ‘mầu nhiệm cao cả’, là mầu nhiệm Hiền Thê dùng tặng phẩm tình yêu của riêng mình đáp trả lại tặng phẩm của Đấng Phu Quân.”₁₉₇ Đức Ma-ri-a trổi vượt tất cả chúng ta về sự thánh thiện, vốn là mầu nhiệm của Hội Thánh, như một Hiền Thê không tỳ ố, không vết nhăn.₁₉₈ Vì vậy, “chiều kích Ma-ri-a của Hội Thánh trổi vượt trên chiều kích Phê-rô.”₁₉₉

Hội Thánh – bí tích phổ quát của ơn cứu độ (774-776)

774. 1075, 515, 2014, 1116

Từ mysterion trong tiếng Hy Lạp được dịch sang tiếng La-tinh bằng hai từ là mysterium (mầu nhiệm) và sacramentum (bí tích). Trong cách giải thích về sau này, từ sacramentum (bí tích) diễn tả dấu chỉ hữu hình của thực tại ẩn giấu của ơn cứu độ, thực tại ẩn giấu đó được diễn tả bằng từ mysterium (mầu nhiệm). Theo nghĩa này, chính Đức Ki-tô là mầu nhiệm của ơn cứu độ: “Mầu nhiệm của Thiên Chúa không là gì khác ngoài Đức Ki-tô.”₂₀₀ Công trình cứu độ do nhân tính thánh thiện và có sức thánh hóa của Đức Ki-tô thực hiện là bí tích của ơn cứu độ. Bí tích này được biểu lộ và hoạt động trong các bí tích của Hội Thánh (mà các Giáo Hội Đông phương cũng gọi là các “mầu nhiệm thánh”). Bảy bí tích là những dấu chỉ và những dụng cụ Chúa Thánh Thần dùng để tuôn đổ ân sủng của Đức Ki-tô là Đầu, trên Hội Thánh là Thân Thể của Người. Như vậy, Hội Thánh chứa đựng và truyền thông ân sủng vô hình mà mình là dấu chỉ. Trong ý nghĩa loại suy này, chính Hội Thánh được gọi là một “bí tích.”

775. 360

“Trong Đức Ki-tô, Hội Thánh là bí tích, nghĩa là dấu chỉ và dụng cụ của sự kết hợp mật thiết với Thiên Chúa và của sự hợp nhất của toàn thể nhân loại”:₂₀₁ là bí tích của sự kết hợp mật thiết con người với Thiên Chúa: đó là mục đích đầu tiên của Hội Thánh. Bởi vì sự hiệp thông giữa con người bắt rễ trong sự kết hợp với Thiên Chúa, nên Hội Thánh cũng là bí tích của sự hợp nhất của nhân loại. Trong Hội Thánh, sự hợp nhất đó đã bắt đầu, bởi vì Hội Thánh quy tụ những người “thuộc mọi dân, mọi chi tộc, mọi nước và mọi ngôn ngữ” (Kh 7,9); đồng thời, Hội Thánh là “dấu chỉ và dụng cụ” để thực hiện trọn vẹn sự hợp nhất này mà cho đến nay vẫn còn phải đạt tới.

776. 1088

Với tính cách là bí tích, Hội Thánh là dụng cụ của Đức Ki-tô. “Hội Thánh cũng được Đức Ki-tô sử dụng như dụng cụ để cứu chuộc mọi người”,₂₀₂ “Hội Thánh là bí tích phổ quát của ơn cứu độ”₂₀₃ qua đó Đức Ki-tô “biểu lộ và đồng thời thực hiện mầu nhiệm tình yêu của Thiên Chúa đối với con người.”₂₀₄ Hội Thánh là “kế hoạch hữu hình của tình yêu Thiên Chúa đối với nhân loại”,₂₀₅ trong kế hoạch này, Thiên Chúa muốn cho “nhân loại phổ quát họp thành Dân duy nhất của Thiên Chúa, quy tụ thành Thân thể duy nhất của Đức Ki-tô, xây dựng nên một Đền thờ duy nhất của Chúa Thánh Thần.”₂₀₆

Bài này đã được xem 5718 lần!