2737. “Anh em không có là vì anh em không xin. Anh em xin mà không được là vì anh em xin với tà ý, để lãng phí trong việc hưởng lạc” (Gc 4,2-3).23 Nếu chúng ta cầu xin với một trái tim bị chia sẻ, “ngoại tình”,24 thì Thiên Chúa không thể nhậm lời chúng ta, bởi vì Ngài muốn điều tốt lành cho chúng ta, muốn chúng ta được sống. “Hay anh em nghĩ rằng lời Kinh Thánh sau đây là vô nghĩa: Thần khí mà Thiên Chúa đã đặt trong chúng ta ước muốn đến phát ghen lên?” (Gc 4,5). Thiên Chúa “phát ghen” vì chúng ta, đó là dấu chỉ cho thấy Ngài thật lòng yêu thương chúng ta. Chúng ta hãy ước muốn theo Thần Khí của Ngài và chúng ta sẽ được nhậm lời:
“Bạn đừng buồn nếu bạn không được Thiên Chúa ban ngay điều bạn xin; vì Ngài muốn cho bạn được nhiều ích lợi hơn nữa, nhờ bạn kiên trì trong cầu nguyện.”25
“Ngài muốn tôi luyện những ước muốn của chúng ta trong cầu nguyện, để chúng ta có khả năng đón nhận những gì Ngài sẵn lòng ban.”26
Lời cầu nguyện của chúng ta đạt được hiệu quả như thế nào? (2738-2741)
2738. 2568, 307
Mặc khải về cầu nguyện trong nhiệm cục cứu độ dạy chúng ta rằng đức tin dựa trên hành động của Thiên Chúa trong lịch sử. Lòng tin tưởng của người con hiếu thảo được khơi dậy cách tuyệt vời bằng hành động của Ngài: bằng cuộc khổ nạn và sự phục sinh của Con Ngài. Việc cầu nguyện Ki-tô Giáo là sự cộng tác với sự quan phòng của Ngài, với ý định yêu thương của Ngài đối với nhân loại.
2739. 2778
Theo thánh Phao-lô, lòng tin tưởng này là bạo dạn,27 vì đặt nền tảng trên lời cầu nguyện của Thần Khí trong chúng ta và trên tình yêu trung tín của Chúa Cha, Đấng đã ban cho chúng ta Con Một Ngài.28 Sự biến đổi tâm hồn của người cầu nguyện là lời đáp đầu tiên cho lời cầu xin của chúng ta.
2740. 2604
Lời cầu nguyện của Chúa Giê-su làm cho lời cầu nguyện Ki-tô Giáo trở thành lời cầu xin hữu hiệu. Người là mẫu gương cho chúng ta; Người cầu nguyện trong chúng ta và cùng với chúng ta. Bởi vì tâm hồn của Chúa Con không tìm điều gì khác ngoài điều làm đẹp lòng Chúa Cha, thì làm sao tâm hồn các nghĩa tử lại chỉ gắn bó với các hồng ân hơn là với Đấng ban hồng ân?
2741. 2606, 2614
Chúa Giê-su còn đứng vào vị trí của chúng ta để cầu nguyện cho chúng ta. Mọi lời cầu xin của chúng ta đều được thâu tóm lại, một lần cho mãi mãi, trong tiếng kêu lớn của Người trên Thập Giá và đã được Chúa Cha nhậm lời trong cuộc Phục sinh của Người; và do đó, Người không ngừng chuyển cầu cho chúng ta bên Chúa Cha.29 Nếu lời cầu nguyện của chúng ta được nối kết chặt chẽ với lời cầu nguyện của Chúa Giê-su trong lòng tín thác và sự bạo dạn của người con hiếu thảo, thì chúng ta sẽ nhận được tất cả những gì chúng ta cầu xin nhân danh Người, nhiều hơn hẳn ơn nọ ơn kia: đó là chính Chúa Thánh Thần, Đấng gồm tóm mọi hồng ân.
IV. Kiên trì trong tình yêu (2742-2745)
2742. 2098, 162
“Hãy cầu nguyện không ngừng” (1 Tx 5,17). “Trong mọi hoàn cảnh và mọi sự, hãy nhân danh Chúa Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, mà cảm tạ Thiên Chúa là Cha” (Ep 5,20). “Theo Thần Khí hướng dẫn, anh em hãy dùng mọi lời kinh và mọi tiếng van nài mà cầu nguyện luôn mãi… Anh em hãy chuyên cần tỉnh thức và cầu xin cho toàn thể dân thánh” (Ep 6,18). “Chúng ta không được truyền dạy là phải luôn lao động, canh thức, giữ chay; nhưng chúng ta có luật là phải cầu nguyện không ngừng.”30 Nhiệt tình cầu nguyện liên lỉ chỉ có thể phát xuất từ tình yêu. Chống lại sự nặng nề và tính ươn lười của chúng ta, cuộc chiến đấu của việc cầu nguyện là cuộc chiến đấu của tình yêu khiêm nhường, tin tưởng và kiên trì. Tình yêu này mở tâm hồn chúng ta ra trước ba điều hiển nhiên, sáng tỏ và có sức sống của đức tin:
2743. Lúc nào chúng ta cũng có thể cầu nguyện: thời gian của Ki-tô hữu là thời gian của Đức Ki-tô phục sinh, Đấng đang ở với chúng ta “mọi ngày” (Mt 28,20), cho dù có phong ba bão tố.31 Thời giờ của chúng ta ở trong tay Thiên Chúa:
“Một người ngay khi đang ở giữa chợ hay đi đường, vẫn có thể chăm chú cầu nguyện; tương tự như thế, người khác đang làm việc trong xưởng thợ hay đang thuộc da vẫn có thể hướng tâm hồn lên Thiên Chúa; một người giúp việc đang đi mua sắm, hoặc tất tả ngược xuôi hoặc làm việc trong nhà bếp… vẫn có thể thốt lên lời cầu nguyện sốt sắng tự đáy lòng.”32
2744. Cầu nguyện là một nhu cầu sống còn. Kiểu nói đối nghịch không kém phần thuyết phục là: nếu không để Thần Khí hướng dẫn, chúng ta sẽ lại rơi vào ách nô lệ của tội lỗi.33 Làm thế nào Thần Khí có thể trở thành “sự sống của chúng ta”, nếu lòng chúng ta xa cách Ngài?
“Không có gì sánh được với cầu nguyện: rõ ràng cầu nguyện là điều làm cho những cái không thể thành cái có thể, những điều khó thành điều dễ… Không thể nào… người cầu nguyện… lại phải sa vào tội lỗi bao giờ.”34
“Ai cầu nguyện chắc chắn sẽ được cứu độ; ai không cầu nguyện, chắc chắn sẽ bị án phạt.”35
2745. 2660
Cầu nguyện và đời sống Ki-tô hữu không thể tách biệt nhau bởi vì do cùng một tình yêu và cùng một sự từ bỏ vì tình yêu. Do cùng một sự hòa hợp đầy yêu mến của người con hiếu thảo với kế hoạch của Chúa Cha. Do cùng một sự hợp nhất có sức biến đổi trong Chúa Thánh Thần, Đấng làm chúng ta nên giống Đức Ki-tô Giê-su mỗi ngày một hơn. Do cùng một tình yêu đối với mọi người, là chính tình yêu Chúa Giê-su đã yêu mến chúng ta. “Tất cả những gì anh em xin cùng Chúa Cha nhân danh Thầy thì Ngài ban cho anh em. Điều Thầy truyền dạy anh em là hãy yêu thương nhau” (Ga 15,16-17).
“Ai cầu nguyện không ngừng, là người biết liên kết việc cầu nguyện với những công việc phải làm, và liên kết những hành động thích hợp với việc cầu nguyện; vì chưng, chỉ có cách đó, chúng ta mới có thể đón nhận và thực hiện được mệnh lệnh ‘hãy cầu nguyện không ngừng”’.36
Chú thích
17 X. Mc 10,22.
18 X. Mt 6,21.24.
19 X. Lc 8,6.13.
20 X. Rm 5,3-5.
21 X. Mt 6,8.
22 X. Rm 8,27.
23 X. tất cả văn mạch Gc 1,5-8; 4,1-10; 5,16.
24 X. Gc 4,4.
25 Êvagriô Ponticô, De oratione, 34: PG 79,1173.
26 Thánh Augustinô, Epistula 130, 8, 17: CSEL 44,59 (PL 33,500).
27 X. Rm 10,12-13.
28 X. Rm 8,26-39.
29 X. Dt 5,7; 7,25; 9,24.
30 Êvagriô Ponticô, Capita practica ad Anatolium, 49: SC 171,610 (PG 40,1245).
31 X. Lc 8,24.
32 Thánh Gio-an Kim Khẩu, De An-na, sermo 4,6: PG 54,668.
33 X. Gl 5,16-25.
34 Thánh Gio-an Kim Khẩu, De An-na, sermo 4,5: PG 54,666.
35 Thánh An-phong-sô Ma-ri-a Li-gô-ri, Del gran mezzo della preghiera, pars 1, c. 1, ed. G. Cacciatore (Roma 1962) 32.
36 Ôrigiênê, De oratione, 12, 2: GCS 3,324-325 (PG 11,452).
Mục 3: Lời cầu nguyện trong Giờ của Chúa Giê-su (2746-2758)
2746. 1085
Khi đến Giờ của Người, Chúa Giê-su cầu nguyện cùng Chúa Cha.37 Lời cầu nguyện của Người, lời dài nhất được sách Tin Mừng lưu truyền, bao gồm toàn bộ Nhiệm cục tạo dựng và cứu độ, cũng như cả cái Chết và sự Phục sinh của Người. Lời cầu nguyện trong Giờ của Chúa Giê-su vẫn luôn còn là lời cầu nguyện của Người, cũng như cuộc Vượt Qua của Người, đã diễn ra “một lần cho mãi mãi”, vẫn luôn hiện diện trong phụng vụ của Hội Thánh Người.
2747. Truyền thống Ki-tô Giáo gọi lời nguyện này một cách xác đáng là “lời nguyện tư tế” của Chúa Giê-su. Đây chính là lời cầu nguyện của Vị Thượng Tế của chúng ta, lời cầu nguyện này không thể tách rời khỏi cuộc hiến tế của Người, khỏi cuộc Vượt Qua của Người để về cùng Chúa Cha, trong đó chính Người “được thánh hiến”38 trọn vẹn cho Chúa Cha.
2748. 518, 820
Trong lời cầu nguyện của cuộc Vượt Qua, của cuộc hiến tế này, mọi sự “được quy tụ”39 trong Người: Thiên Chúa và thế gian, Ngôi Lời và xác phàm, sự sống vĩnh cửu và thời gian, tình yêu tự trao nộp và tội phản bội lại tình yêu, các môn đệ đang có mặt và những người sẽ tin vào Người nhờ lời của các ông, sự hạ mình và vinh quang. Đó là lời cầu nguyện của sự Hợp nhất.
2749. 2616
Chúa Giê-su đã hoàn thành toàn bộ công trình của Chúa Cha và lời cầu nguyện cũng như hy lễ của Người trải rộng tới lúc hoàn tất thời gian. Lời cầu nguyện trong Giờ của Người hoàn thành những thời buổi cuối cùng và dẫn đưa chúng đến chỗ hoàn tất. Chúa Giê-su, Người Con đã được Chúa Cha trao cho mọi sự, đã trao hiến trọn vẹn cho Chúa Cha và đồng thời Người tỏ ra mình hoàn toàn tự do,40 nhờ quyền năng Chúa Cha ban cho Người trên mọi xác phàm. Người Con, Đấng đã trở thành Người Tôi Tớ, là Chúa, là Đấng Toàn Năng (Pantocrator). Vị Thượng Tế cao cả của chúng ta, Đấng cầu nguyện cho chúng ta, cũng là Đấng cầu nguyện trong chúng ta, và là Thiên Chúa, Đấng nhận lời chúng ta cầu nguyện.
2750. 2815
Khi đã thuộc về Danh thánh của Chúa Giê-su, chúng ta có thể đón nhận, từ bên trong, lời cầu nguyện chính Người dạy chúng ta: “Lạy Cha chúng con.” Lời cầu nguyện tư tế của Người, từ bên trong, gợi hứng cho những lời cầu xin quan trọng của kinh Lạy Cha: quan tâm đến Danh Cha,41 nhiệt tình với Nước Cha (vinh quang42), chu toàn Ý Cha, kế hoạch cứu độ của Ngài43 và sự giải thoát khỏi sự dữ.44
2751. 240
Cuối cùng, trong lời cầu nguyện này, Chúa Giê-su mặc khải và dạy chúng ta sự “hiểu biết” bất khả phân ly về Chúa Cha và Chúa Con.45 Sự hiểu biết ấy chính là mầu nhiệm của đời sống cầu nguyện.
Tóm lược (2752-2758)
2752. Cầu nguyện đòi phải cố gắng và chiến đấu chống lại chính chúng ta và chống lại những mưu mô của Tên cám dỗ. Cuộc chiến đấu của việc cầu nguyện không thể tách rời khỏi cuộc “chiến đấu thiêng liêng” vốn cần thiết để Ki-tô hữu thường xuyên hoạt động theo Thần Khí của Đức Ki-tô: Chúng ta cầu nguyện như chúng ta sống, bởi vì chúng ta sống như chúng ta cầu nguyện.
2753. Trong cuộc chiến đấu của việc cầu nguyện, chúng ta phải đương đầu với những quan niệm sai lầm về cầu nguyện, với những não trạng khác, với kinh nghiệm về những thất bại của chúng ta. Đối với những cám dỗ này, vốn gợi lên sự nghi ngờ về lợi ích hoặc thậm chí về sự khả dĩ của việc cầu nguyện, cần phải đáp lại bằng sự khiêm nhường, tin tưởng và kiên trì.
2754. Những khó khăn chính trong việc cầu nguyện là sự chia trí và sự khô khan. Phương thuốc chữa trị hệ tại ở đức tin, sự hối cải và sự tỉnh thức của tâm hồn.
2755. Hai cám dỗ thường xuyên đe dọa việc cầu nguyện: sự thiếu lòng tin và sự nguội lạnh; sự nguội lạnh là một hình thức suy nhược tinh thần, do nới lỏng việc khổ chế và dẫn tới sự nản lòng.
2756. Lòng tin tưởng phó thác của con cái Thiên Chúa bị thử thách khi cảm thấy mình không luôn được nhậm lời. Tin Mừng mời gọi chúng ta tự vấn xem lời cầu nguyện của chúng ta có phù hợp với ý muốn của Thần Khí hay không.
2757. “Hãy cầu nguyện không ngừng” (1 Tx 5,17). Lúc nào chúng ta cũng có thể cầu nguyện. Cầu nguyện là một nhu cầu sống còn. Cầu nguyện và đời sống Ki-tô hữu không thể tách rời nhau.
2758. Lời cầu nguyện của Chúa Giê-su trong Giờ của Người được gọi cách xác đáng là “lời nguyện tư tế”46, bao gồm toàn bộ nhiệm cục tạo dựng và cứu độ. Lời cầu nguyện này gợi hứng cho những lời cầu xin quan trọng của kinh Lạy Cha.
Chú thích
37 X. Ga 17.
38 X. Ga 17,11.13.19.
39 X. Ep 1,10.
40 X. Ga 17,11.13.19.24.
41 X. Ga 17,6.11.12.26.
42 X. Ga 17,1.5.10.22.23-26.
43 X. Ga 17,2.4.6.9.11.12.24.
44 X. Ga 17,15.
45 X. Ga 17,3.6-10.25.
46 X. Ga 17.
ĐOẠN THỨ HAI: LỜI KINH CỦA CHÚA: KINH LẠY CHA (2759-2865)
2759. “Có một lần Chúa Giê-su cầu nguyện ở nơi kia. Người cầu nguyện xong, thì có một người trong nhóm môn đệ nói với Người: ‘Thưa Thầy, xin dạy chúng con cầu nguyện, cũng như ông Gio-an đã dạy môn đệ của ông’” (Lc 11,1). Đáp lại lời xin ấy, Chúa Giê-su trao cho các môn đệ của Người và cho Hội Thánh của Người lời kinh căn bản của Ki-tô Giáo. Thánh Lu-ca đưa ra bản văn ngắn của lời kinh này (có năm lời cầu xin),1 còn thánh Mát-thêu thì đưa ra bản giải thích nhiều hơn (có bảy lời cầu xin).2 Truyền thống phụng vụ của Hội Thánh đã giữ bản văn của thánh Mát-thêu (Mt 6,9-13):*
“Lạy Cha chúng con ở trên trời, chúng con nguyện danh Cha cả sáng, nước Cha trị đến, ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời. Xin Cha cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày và tha nợ chúng con như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con, xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ.”
2760. 2855, 2854
Ngay từ buổi đầu, cách sử dụng của phụng vụ đã kết thúc kinh Lạy Cha bằng một vinh tụng ca. Theo sách Đi-đa-kê, vinh tụng ca này là: “Vì uy lực và vinh quang là của Cha đến muôn đời.”3 Sách Quy chế Tông Đồ còn thêm vào đầu câu: “Vương quyền”;4 biểu thức này còn được giữ đến ngày nay trong lời cầu nguyện đại kết. Truyền thống Byzantin sau thuật ngữ “vinh quang” lại thêm “của Chúa Cha và Chúa Con và Chúa Thánh Thần.” Sách Lễ Rô-ma khai triển lời xin cuối cùng5 thành viễn ảnh rõ ràng về sự mong đợi niềm hy vọng hồng phúc6 và ngày trở lại của Chúa Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta; sau đó là lời tung hô của cộng đoàn, lấy lại vinh tụng ca của sách Quy chế Tông Đồ.
Đề mục
Mục 1: “Bản tóm lược toàn bộ Tin Mừng” (2761-2776)
Mục 2: “Lạy Cha chúng con ở trên trời” (2777-2802)
Mục 3: Bảy lời cầu xin (2803-2854)
Mục 4: Vinh tụng ca kết thúc (2855-2865)
Chú thích
1 X. Lc 11,2-4.
2 X. Mt 6,9-13.
* Chú thích riêng của bản dịch tiếng Việt: Ủy ban Phụng tự trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, Nghi Thức Thánh Lễ (Bản dịch được Tòa Thánh phê chuẩn ngày 10.05.2005) (Hà Nội: Nhà Xuất bản Tôn Giáo 2005), 98.
3 Đi-đa-kê, 8, 2: SC 248,174 (Funk, Patres apostolici 1, 20).
4 Constitutiones apostolicae, 7, 24, 1: SC 336,174 (Funk, Didascalia et Constitutiones Apostolorum 1, 410).
5 X. Nghi thức hiệp lễ: Sách Lễ Rô-ma, editio typica (Typis Polyglottis Vaticanis 1970) 472.
6 X. Tt 2,13.
Mục 1: “Bản tóm lược toàn bộ Tin Mừng” (2761-2776)
2761. “Lời Kinh Chúa dạy quả thật là bản tóm lược toàn bộ Tin Mừng.”7 “Sau khi dạy mẫu kinh này, Chúa Giê-su thêm: ‘Cứ xin đi, anh em sẽ được’ (Ga 16,24). Vậy mỗi người có thể dâng lên Chúa những lời kinh khác nhau tùy nhu cầu, nhưng luôn phải bắt đầu bằng kinh nguyện căn bản là Lời Kinh Chúa dạy như là lời kinh nền tảng.”8
I. Ở tâm điểm của Sách Thánh (2762-2764)
2762. Sau khi cho thấy các Thánh vịnh là chất liệu nuôi dưỡng chính yếu của kinh nguyện Ki-tô Giáo và được quy tụ lại nơi các lời cầu xin trong kinh Lạy Cha như thế nào, thánh Augustinô kết luận:
“Bạn hãy rảo qua mọi lời cầu nguyện có trong các Sách Thánh, như tôi thiết nghĩ, bạn sẽ thấy không có điều gì mà Lời Kinh Chúa dạy lại không chứa đựng và bao gồm.”9
2763. 102, 2541
Tất cả sách Cựu Ước (Lề luật, các Tiên tri và các Thánh vịnh) đều được ứng nghiệm nơi Đức Ki-tô.10 Tin Mừng chính là “Tin vui mừng” đó. Thánh Mát-thêu đã tóm lược việc loan báo đầu tiên của Tin vui mừng đó trong Bài giảng trên núi.11 Mà lời kinh dâng lên Cha chúng ta nằm ở trung tâm của lời loan báo này. Chính trong bối cảnh đó mà mỗi lời cầu xin trong Lời Kinh Chúa dạy được sáng tỏ:
“Lời Kinh Chúa dạy là lời cầu nguyện tuyệt hảo… Nhưng trong Lời kinh đó, không những chúng ta cầu xin những điều chúng ta có thể ước ao cách chính đáng, mà còn theo một trật tự những điều đáng ước ao nữa: như vậy, lời kinh này không những dạy chúng ta cầu xin, mà còn huấn luyện toàn thể tâm tình của chúng ta.”12
2764. 1965, 1969
Bài giảng trên núi là giáo huấn để sống, kinh Lạy Cha là lời cầu nguyện, nhưng trong cả hai, Thần Khí của Chúa đem lại thể thức mới cho những ao ước của chúng ta, cho những biến chuyển nội tâm làm sinh động cuộc đời chúng ta. Chúa Giê-su dùng lời Người dạy chúng ta về cuộc đời mới và dạy chúng ta nài xin cuộc đời mới này bằng cầu nguyện. Sự trung thực của cuộc đời chúng ta trong Người sẽ tùy thuộc vào sự trung thực của lời cầu nguyện của chúng ta.
II. Lời kinh của Chúa (2765-2766)
2765. 2701
Cách gọi truyền thống “Lời Kinh Chúa dạy” muốn nói rằng kinh nguyện chúng ta dâng lên Cha chúng ta là do Chúa Giê-su chỉ dạy và ban tặng. Lời kinh này, từ Chúa Giê-su đến với chúng ta, quả là độc nhất vô nhị: đó là Lời Kinh “của Chúa.” Một đàng, qua những lời trong kinh này, Con Một Thiên Chúa quả thật ban cho chúng ta những lời mà Chúa Cha đã ban cho Người:13 Người là Thầy dạy chúng ta cầu nguyện. Đàng khác, là Ngôi Lời nhập thể, nên trong trái tim nhân loại của Người, Người biết rõ nhu cầu của những anh chị em loài người của Người, và Người bày tỏ những nhu cầu đó cho chúng ta: Người là mẫu mực của việc cầu nguyện của chúng ta.
2766. 690
Nhưng Chúa Giê-su không để lại cho chúng ta một công thức được lặp đi lặp lại cách máy móc.14 Cũng như trong bất cứ lời khẩu nguyện nào, chính nhờ Ngôi Lời Thiên Chúa, Chúa Thánh Thần dạy cho con cái Thiên Chúa biết cầu nguyện với Cha họ. Chúa Giê-su không những ban cho chúng ta những lời cầu nguyện của người con hiếu thảo, mà đồng thời Người còn ban tặng chúng ta Thần Khí để những lời ấy trở thành “thần khí và là sự sống” (Ga 6,63) trong chúng ta. Hơn nữa, chúng ta có lý do và có khả năng dâng lời cầu nguyện con thảo là vì Chúa Cha “đã sai Thần Khí của Con Ngài đến ngự trong lòng chúng ta mà kêu lên: ‘Áp-ba, Cha ơi’” (Gl 4,6). Bởi vì lời cầu nguyện của chúng ta nói lên những ước muốn của chúng ta trước mặt Chúa Cha, nên Đấng “thấu suốt tâm can”, tức là Chúa Cha, “biết Thần Khí muốn nói gì, vì Thần Khí cầu thay nguyện giúp cho dân thánh theo đúng ý Thiên Chúa” (Rm 8,27). Việc cầu nguyện dâng lên Cha chúng ta được đưa vào trong sứ vụ huyền diệu của Chúa Con và của Thần Khí.
III. Lời kinh của Hội Thánh (2767-2772)
2767. Ngay từ đầu, Hội Thánh đã đón nhận và sống hồng ân không thể tách rời gồm các lời của Chúa, và Chúa Thánh Thần, Đấng ban sự sống cho các lời đó trong lòng các tín hữu. Các cộng đoàn tiên khởi cầu nguyện bằng Lời Kinh Chúa dạy “ba lần trong ngày”15 thay thế cho “mười tám lời chúc tụng” vẫn được sử dụng trong việc đạo đức của Do-thái giáo.
Bài này đã được xem 5668 lần!
