[166] Cf. Id, Thông điệp Quadragesimo Anno (15/05/1931): AAS 23 (1931), 206-207.

[167] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 205: AAS 105 (2013), 1106.

[168] Bênêđictô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate (29/06/2009), 2: AAS 101 (2009), 642.

[169] Thông điệp Laudato Si’ (24/05/2015), 231: AAS 107 (2015), 937.

[170] Bênêđictô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate (29/06/2009), 2: AAS 101 (2009), 642.

[171] Hội Đồng Giáo Hoàng Về Công Lý Và Hoà Bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội, 207.

[172] Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Redemptor Hominis (04/03/1979), 15: AAS 71 (1979), 288.

[173] Cf. Thánh Phaolô VI, Thông điệp Populorum Progressio (26/03/1967), 44: AAS 59 (1967), 279.

[174] Hội Đồng Giáo Hoàng Về Công Lý Và Hoà Bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội, 207.

[175] Bênêđictô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate (29/06/2009), 2: AAS 101 (2009), 642.

[176] Ibid., 3: AAS 101 (2009), 643.

[177] Ibid., 4: AAS 101 (2009), 643.

[178] Ibid.

[179] Ibid., 3: AAS 101 (2009), 643.

[180] Ibid.: AAS 101 (2009), 642.

[181] Giáo huấn luân lý Công giáo, theo giáo huấn của Thánh Tôma Aquinô, phân biệt hành vi “trực khởi” với hành vi “gián khởi”; cf. Summa Theologiae, I-II, qq. 8-17; M. Zalba, S.J., Theologiae Moralis Summa. Theologia Moralis Fundamentalis. Tractatus de Virtutibus Theologicis, ed. BAC, Madrid, 1952, vol. I, 69; A. Royo Marín, Teología de la Perfección Cristiana, ed. BAC, Madrid, 1962, 192-196.

[182] Hội Đồng Giáo Hoàng Về Công Lý Và Hoà Bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội, 208.

[183] Cf. Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Sollicitudo Rei Socialis (30/12/1987), 42: AAS 80 (1988), 572-574; Thông điệp Centesimus Annus (01/05/1991), 11: AAS 83 (1991), 806-807.

[184] Bài nói chuyện với các Tham dự viên tại Cuộc Gặp gỡ Các Phong trào Đại chúng (28/10/2014): AAS 106 (2014), 852.

[185] Diễn văn với Nghị viện Châu Âu, Strasbourg (25/11/2014): AAS 106 (2014), 999.

[186] Diễn văn tại Cuộc Gặp gỡ Giới chức chính quyền và Ngoại giao tại Cộng hoà Trung Phi, Bangui (29/11/2015): AAS 107 (2015), 1320.

[187] Diễn văn tại Liên Hiệp Quốc (25/09/2015): AAS 107 (2015), 1039.

[188] Bài nói chuyện với các Tham dự viên tại Cuộc Gặp gỡ Các Phong trào Đại chúng (28/10/2014): AAS 106 (2014), 853.

[189] Văn kiện về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hoà bình thế giới và Chung sống, Abu Dhabi (04/02/2019): L’Osservatore Romano, 4-5 tháng 2, 2019, tr. 6.

[190] René Voillaume, Frères de tous, ed. Cerf, Paris, 1968, 12-13.

[191] Sứ điệp video gửi Hội nghị TED ở Vancouver (26/04/2017): L’Osservatore Romano, 27 tháng Tư 2017, tr. 7.

[192] Tiếp kiến chung (18/02/2015): L’Osservatore Romano, 19 tháng Hai 2015, tr. 8.

[193] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 274: AAS 105 (2013), 1130.

[194] Ibid., 279: AAS 105 (2013), 1132.

[195] Sứ điệp Ngày Hoà bình Thế giới 2019 (08/12/2018), 5: L’Osservatore Romano, 19 tháng Mười Hai 2018, tr.8

[196] Gặp gỡ Các nhà lãnh đạo Chính trị, Kinh tế và Văn hóa của Brazil, Rio de Janeiro, Brazil (27/07/2013): AAS 105 (2013), 683-684.

[197] Tông huấn Querida Amazonia (02/02/2020), 108.

[198] Trích trong phim Pope Francis: A Man of His Word, của Wim Wenders (2018).

[199] Sứ điệp Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội 2014 (24/01/2014): AAS 106 (2014), 113.

[200] Hội Đồng Giám Mục Australia, Uỷ ban Công lý xã hội, Truyền giáo và Phục vụ, Making It Real: Genuine Human Encounter in Our Digital World (tháng Mười Một 2019).

[201] Thông điệp Laudato Si’ (24/05/2015), 123: AAS 107 (2015), 896.

[202] Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Veritatis Splendor (06/08/1993), 96: AAS 85 (1993), 1209.

[203] Người Kitô hữu chúng ta cũng tin rằng Thiên Chúa ban ơn giúp chúng ta hành động như anh chị em của nhau.

[204] Vinicius De Moraes, Samba da Benção, trong đĩa nhạc Um encontro no Au bon Gourmet, Rio de Janeiro (02/08/1962).

[205] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 237: AAS 105 (2013), 1116.

[206] Ibid., 236: AAS 105 (2013), 1115.

[207] Ibid., 218: AAS 105 (2013), 1110

[208] Tông huấn Amoris Laetitia (19/03/2016), 100: AAS 108 (2016), 351.

[209] Sứ điệp Ngày Hoà bình Thế giới 2020 (08/12/2019), 2: L’Osservatore Romano, 13 tháng Mười Hai 2019, tr. 8.

[210] Hội Đồng Giám Mục Congo, Sứ điệp gửi dân Chúa và những người nam nữ thiện chí (09/05/2018).

[211] Diễn văn tại Cuộc gặp gỡ Hoà giải Quốc gia, Villavicencio, Colombia (08/09/2017): AAS 109 (2017), 1063-1064, 1066.

[212] Sứ điệp Ngày Hoà bình Thế giới 2020 (08/12/2019), 3: L’Osservatore Romano, 13 tháng Mười Hai 2019, tr. 8.

[213] Hội Đồng Giám Mục Nam Phi, Thư Mục vụ về Niềm hy vọng Kitô giáo trong cuộc Khủng hoảng Hiện nay (tháng Năm 1986).

[214] Hội Đồng Giám Mục Hàn Quốc, Lời kêu gọi của Giáo hội Công giáo tại Hàn Quốc về Hoà bình cho Bán đảo Triều Tiên (15/08/2017).

[215] Gặp gỡ Các Lãnh đạo Chính trị, Kinh tế và Dân sự, Quito, Ecuador (07/07/2015): L’Osservatore Romano, 9 tháng Bảy 2015, tr. 9.

[216] Gặp gỡ Liên tôn với Giới trẻ, Maputo, Mozambique (05/09/2019): L’Osservatore Romano, 6 tháng Chín 2019, tr. 7.

[217] Bài giảng Thánh lễ, Cartagena de Indias, Colombia (10/09/2017): AAS 109 (2017), 1086

[218] Gặp gỡ Giới chức Chính quyền, Ngoại giao, và các Đại biểu Xã hội Dân sự, Bogota, Colombia (07/09/2017): AAS 109 (2017), 1029.

[219] Hội Đồng Giám Mục Colombia, Por el bien de Colombia: diálogo, reconciliación y desarrollo integral (Vì lợi ích của Colombia: đối thoại, hòa giải và phát triển toàn diện) (26/11/2019), 4.

[220] Gặp gỡ Giới chức Chính quyền, Xã hội Dân sự và Ngoại giao, Maputo, Mozambique (05/09/2019): L’Osservatore Romano, 6 tháng Chín 2019, tr. 6.

[221] Hội Nghị Các Giám Mục Mỹ Latinh Và Vùng Caribê Lần Thứ Năm, Aparecida Document (29/06/2007), 398.

[222] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 59: AAS 105 (2013), 1044.

[223] Thông điệp Centesimus Annus (01/05/1991), 14: AAS 83 (1991), 810.

[224] Bài giảng Thánh lễ Cầu nguyện cho sự Phát triển các Dân tộc, Maputo, Mozambique (06/09/2019): L’Osservatore Romano, 7 tháng Chín 2019, tr. 8.

[225] Nghi lễ Tiếp đón, Sri Lanka (13/01/2015): L’Osservatore Romano, 14 tháng Giêng 2015, tr. 7.

[226] Gặp gỡ Thiếu nhi tại Trung tâm “Bethany” và Đại biểu các Trung tâm Bác ái ở Albania, Tirana, Albania (21/09/2014): Insegnamenti II, 2 (2014), 288.

[227] Sứ điệp Video gửi Hội nghị TED ở Vancouver (26/04/2017): L’Osservatore Romano, 27 tháng Tư 2017, tr. 7

[228] Piô XI, Thông điệp Quadragesimo Anno (15/05/1931): AAS 23 (1931), 213.

[229] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 228: AAS 105 (2013), 1113.

[230] Gặp gỡ Giới chức Chính quyền, Xã hội Dân sự và Ngoại giao, Riga, Latvia (24/09/2018): L’Osservatore Romano, 24-25 tháng Chín 2018, tr. 7.

[231] Nghi lễ Tiếp đón, Tel Aviv, Israel (25/05/2014): Insegnamenti II, 1 (2014), 604.

[232] Thăm Đài Tưởng niệm Yad Vashem, Jerusalem (26/05/2014): AAS 106 (2014), 228.

[233] Diễn văn tại Đài Tưởng niệm Hoà bình, Hiroshima, Nhật Bản (24/11/2019): L’Osservatore Romano, 25-26 tháng Mười Một 2019, tr. 8.

[234] Sứ điệp Ngày Hoà Bình Thế giới 2020 (08/12/2019), 2: L’Osservatore Romano, 13 tháng Mười Hai 2019, tr. 8.

[235] Hội Đồng Giám Mục Croatia, Thư nhân dịp Kỷ niệm 50 năm kết thúc Thế Chiến thứ II (01/05/1995).

[236] Bài giảng Thánh lễ, Amman, Jordan (24/05/2014): Insegnamenti II, 1 (2014), 593.

[237] Cf. Sứ điệp Ngày Hoà Bình Thế giới 2020 (08/12/2019), 1: L’Osservatore Romano, 13 tháng Mười Hai 2019, tr. 8.

[238] Diễn văn với các Thành viên Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, New York (25/09/2015): AAS 107 (2015), 1041-1042.

[239] Số 2309.

[240] Ibid.

[241] Thông điệp Laudato Si’ (24/05/2015), 104: AAS 107 (2015), 888.

[242] Thánh Augustinô, người đưa ra ý niệm “chiến tranh chính đáng” mà ngày nay chúng ta không còn ủng hộ, cũng nói rằng “lấy đối thoại để kết thúc chiến tranh và lấy hoà bình chứ không phải chiến tranh để xây dựng hoà bình thì cao đẹp hơn là trao chiến tranh vào tay con người với gươm giáo” (Epistola 229, 2: PL 33, 1020).

[243] Thông điệp Pacem in Terris (11/04/1963): AAS 55 (1963), 291.

[244] Sứ điệp gửi Hội nghị Liên Hiệp Quốc đàm phán về một công cụ ràng buộc hợp pháp để cấm vũ khí hạt nhân (23/03/2017): AAS 109 (2017), 394-396.

[245] Cf. Thánh Phaolô VI, Thông điệp Populorum Progressio (26/03/1967): AAS 59 (1967), 282.

[246] Cf. Thông điệp Evangelium Vitae (25/03/1995), 56: AAS 87 (1995), 463-464.

[247] Diễn văn nhân Kỷ niệm 25 năm Ban hành Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo (11/10/2017): AAS 109 (2017), 1196.

[248] Cf. Bộ Giáo Lý Đức Tin, Thư gửi các Giám mục về việc hiệu chỉnh Số 2267 Sách Giáo lý Hội Thánh Công giáo về Án Tử hình (01/08/2018): L’Osservatore Romano, 3 tháng Tám 2018, tr. 8.

[249] Diễn văn với Các Đại biểu Hiệp hội Quốc tế về Hình Luật (23/10/2014): AAS 106 (2014), 840.

[250] Hội Đồng Giáo Hoàng Về Công Lý Và Hoà Bình, Tóm lược Học thuyết Xã hội của Giáo hội, 402.

[251] Thánh Gioan Phaolô II, Diễn văn với Hiệp hội Thẩm phán Quốc gia (31/03/2000), 4: AAS 92 (2000), 633.

[252] Divinae Institutiones VI, 20, 17: PL 6, 708.

[253] Epistola 97 (Responsa ad consulta Bulgarorum), 25: PL 119, 991. “ipsi (Christo) non solum innoxios quosque, verum etiam et noxios a mortis exitio satagite cunctos eruere…”.

[254] Epistola ad Marcellinum 133, 1.2: PL 33, 509.

[255] Diễn văn với Các Đại biểu Hiệp hội Quốc tế về Hình Luật (23/10/2014): AAS 106 (2014), 840-841.

[256] Ibid., 842.

[257] Ibid.

[258] Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Evangelium Vitae (25/03/1995), 9: AAS 87 (1995), 411.

[259] Hội Đồng Giám Mục Ấn Độ, Đáp ứng của Giáo hội tại Ấn Độ trước những Thách đố hiện nay (09/03/2016).

[260] Bài giảng Thánh lễ ở Domus Sanctae Marthae (17/05/2020).

[261] Bênêđictô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate (29/06/2009), 19: AAS 101 (2009), 655.

[262] Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Centesimus Annus (01/05/1991), 44: AAS 83 (1991), 849.

[263] Diễn văn với Lãnh đạo các Tôn giáo khác và các Hệ phái Kitô giáo khác, Tirana, Albania (21/09/2014): Insegnamenti II, 2 (2014), 277.

[264] Văn kiện về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hoà bình thế giới và Chung sống, Abu Dhabi (04/02/2019): L’Osservatore Romano, 4-5 tháng 2, 2019, tr. 6.

[265] Tông huấn Evangelii Gaudium (24/11/2013), 256: AAS 105 (2013), 1123.

[266] Bênêđictô XVI, Thông điệp Deus Caritas Est (25/12/2005), 28: AAS 98 (2006), 240.

[267] “Con người là một con vật chính trị”, Aristotle, Chính trị, 1253a 1-3.

[268] Bênêđictô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate (29/06/2009), 11: AAS 101 (2009), 648.

[269] Diễn văn với Cộng đồng Công giáo, Rakovski, Bulgaria (06/05/2019): L’Osservatore Romano, 8 tháng Năm 2019, tr. 9.

[270] Bài giảng Thánh lễ, Santiago de Cuba (22/09/2015): AAS 107 (2015), 1005.

[271] Công Đồng Vatican II, Nostra Aetate, 2.

[272] Lời ngỏ tại Buổi Cầu nguyện Đại kết, Riga, Latvia (24/09/2018): L’Osservatore Romano, 24-25 tháng Chín 2018, tr. 8.

[273] Lectio Divina, Đại học Giáo hoàng Lateranô, Roma (26/03/2019): L’Osservatore Romano, 27 tháng Ba 2019, tr. 10.

[274] Thánh Phaolô VI, Thông điệp Ecclesiam Suam (06/08/1964): AAS 56 (1964), 650.

[275] Diễn văn với Giới chức Chính quyền Dân sự, Bethlehem, Palestine (25/05/2014): Insegnamenti II, 1 (2014), 597.

[276] Enarrationes in Psalmos (Giải thích Thánh vịnh), 130, 6: PL 37, 1707.

[277] Tuyên bố chung của Giáo hoàng Phanxicô và Thượng phụ Bartholomaios, Jerusalem (25/05/2014), 5: L’Osservatore Romano, 26-27 tháng Năm 2014, tr. 6.

[278] Trích trong phim Pope Francis: A Man of His Word, của Wim Wenders (2018).

[279] Tông huấn Querida Amazonia (02/02/2020), 106.

[280] Bài giảng Thánh lễ, Colombo, Sri Lanka (14/01/2015): AAS 107 (2015), 139.

[281] Văn kiện về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hoà bình thế giới và Chung sống, Abu Dhabi (04/02/2019): L’Osservatore Romano, 4-5 tháng Hai 2019, tr. 7.

[282] Diễn văn với Giới chức Chính quyền Dân sự, Sarajevo, Bosnia-Herzegovina (06/06/2015): L’Osservatore Romano, 7 tháng Sáu 2015, tr. 7.

[283] Diễn văn tại Hội nghị Quốc tế vì Hòa Bình do cộng đoàn Sant’ Egidio tổ chức (30/09/2013): Insegnamenti I, 1 (2013), 301-302.

[284] Văn kiện về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hoà bình thế giới và Chung sống, Abu Dhabi (04/02/2019): L’Osservatore Romano, 4-5 tháng 2, 2019, tr. 6.

[285] Ibid.

[286] Cf. Charles de Foucauld, Suy niệm về Kinh Lạy Cha (23/01/1897).

[287] Thư gửi Henry de Castries (29/11/1901).

[288] Thư gửi Madame de Bondy (07/01/1902). Thánh Phaolô VI đã dùng những lời này để ca ngợi sự dấn thân của vị Chân phước: Thông điệp Populorum Progressio (26/03/1967): AAS 59 (1967), 263.

Bài này đã được xem 988 lần!